Engelli Dostu Tasarım İlkeler

Engelli Dostu Mimari Tasarımın Temel İlkeleri

1. Eşit Kullanım:
   • Tüm kullanıcılar için aynı ürün ve çevrelerin sağlanması.
   • Engelli bireylerin ayrıcalıklı değil, eşit haklara sahip olduğu anlayışı.
2. Kullanımda Esneklik:
   • Farklı ihtiyaçlara ve tercihlere uygun kullanım seçeneklerinin sunulması.
   • Aynı ürün veya çevrenin farklı şekillerde kullanılabilmesi.
3. Basit ve Sezgisel Kullanım:
   • Karmaşık olmayan, kolay anlaşılır ve öğrenilebilir tasarımlar.
   • Kullanıcıların önceden bilgi sahibi olmasına gerek kalmadan ürünleri kullanabilmesi.
4. Algılanabilir Bilgi:
   • Görme, işitme veya diğer duyu kayıpları olan kişilerin de bilgiye erişebilmesi için farklı duyuları hedefleyen tasarım.
   • Görsel, işitsel ve dokunsal sinyallerin kullanımı.
5. Hata İçin Tolerans:
   • Yanlışlıkla yapılan hataların sonuçlarının minimize edilmesi.
   • Kullanıcıların hatalarından ders çıkarabilmesi için geri bildirim mekanizmalarının olması.
6. Düşük Fiziksel Güç Gereksinimi:
   • Ürünlerin ve çevrenin minimum fiziksel güçle kullanılabilmesi.
   • Yaşlılar, çocuklar ve fiziksel güçleri kısıtlı olan kişilerin de rahatlıkla kullanabileceği tasarımlar.
7. Yaklaşım ve Kullanım İçin Uygun Boyut ve Mekan:
   • Kullanıcıların vücut ölçülerine ve hareketlerine uygun boyutlarda ve yerleşimde olan tasarımlar.
   • Engelli bireylerin tekerlekli sandalye veya koltuk değnekleriyle rahatça hareket edebileceği alanlar.

Engelli Dostu Mimari Tasarımın Önemi ve Faydaları

• Yaşam Kalitesi: Engelli bireylerin bağımsız yaşamlarını sürdürebilmelerini ve topluma katılımlarını sağlar.
• Erişilebilirlik: Herkesin aynı haklara sahip olduğu, ayrımcılığın olmadığı bir toplum yaratır.
• Ekonomik Fayda: Engelli dostu tasarımlar, daha geniş bir kullanıcı kitlesine hitap ederek ekonomik olarak daha karlı olabilir.
• Sosyal Farkındalık: Toplumun engelli bireylere karşı duyarlılığını artırır.

Engelli Dostu Mimari Tasarımın Uygulama Alanları

• Yapılar: Konutlar, okullar, hastaneler, kamu binaları, alışveriş merkezleri gibi tüm yapılar.
• Dış Mekanlar: Parklar, bahçeler, kaldırımlar, otoparklar gibi kamu alanları.
• Ulaşım: Otobüs durakları, metro istasyonları, tren garları gibi toplu taşıma araçları ve durakları.
• Ürünler: Kapılar, tuvaletler, merdivenler, asansörler, aydınlatma sistemleri gibi.

Engelli Dostu Mimari Tasarımın Özellikleri

• Rampalar: Tekerlekli sandalye kullanıcıları için yeterli eğimde ve genişlikte rampalar.
• Asansörler: Yeterli büyüklükte ve kolay kullanımlı asansörler.
• Tünel ve Köprüler: Yeterli genişlikte ve aydınlatılmış tünel ve köprüler.
• Tuvaletler: Engelli tuvaletlerinin bulunması ve yeterli büyüklükte olması.
• Kapılar: Otomatik veya kolay açılabilen kapılar.
• Duyusal İşaretlemeler: Görme engelliler için dokunsal işaretler, işitme engelliler için sesli uyarılar.
• Aydınlatma: Yeterli ve uygun aydınlatma.
• Kontrast: Zemin ve duvarlarda yeterli kontrast oluşturarak görme engellilerin yönlerini belirlemesine yardımcı olmak.

Engelli Dostu Mimari Tasarımda Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Planlama Aşamasında Başlamak: Projenin başından itibaren engelli dostu tasarım ilkelerinin göz önünde bulundurulması.
• Standartlara Uygunluk: Ulusal ve uluslararası engelli dostu tasarım standartlarına uygunluk.
• Kullanıcı Katılımı: Engelli bireylerin görüşlerinin alınması ve tasarıma katılımının sağlanması.
• Düzenli Kontrol ve Bakım: Yapıların ve ekipmanların düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımı.